Makale
Makale
Cumhuriyet’in Başkentinin Mekânsal Dönüşümü ve 1928-1930 Dönemi Hâkimiyet-i Milliye Gazetesine Yansımaları
The Spatial Transformation of the Capital of the Republic and Its Reflections on Hâkimiyet-i Milliye Newspaper in the 1928-1930 Period
KARTAL Cemile Burcu
Yıl 2019, Sayı 9, Sayfalar:96-134
The foundation of the Turkish Republic brought along many changes on the Anatolian geography. Relocation of the capital from Istanbul to Ankara was not only a geopolitical or military strategy, but also had political implications. Ankara, the new capital, had been the center of geographical space politics of the new nation-state. The political cadres in power imagined Ankara as a sample and a school for the geographical space organization and planning of the whole country as well. Ankara was also a symbol of great transformation of the new nation and state initiated by the new reforms in 1920s. The fundamental turning point in the planning of Ankara occurred in the years following 1927. At this period, new laws for development planning of Ankara were made.
During this period, the national press of the time, excitedly brought forward the importance of development planning of Ankara. In this paper, the discussions and debates about the development planning of Ankara, published in Hâkimiyet-i Milliye, regarded as the official newspaper of the period, will be discussed and analyzed in the framework of geo-political perspective.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu, Anadolu coğrafyasında önemli mekânsal değişimleri beraberinde getirmiştir. Yeni Türkiye’deki başkent değişikliği, sadece jeopolitik veya askerî bir strateji değil, aynı zamanda siyasal bir nitelik de taşımaktadır. Başkent Ankara, yeni kurulan ulus devletin mekân politikalarının merkezi olmuştur. İktidar kadroları da Ankara’yı tüm ülkenin mekân organizasyonu için bir örnek olarak kurgulamıştır. Ankara’yla sadece bir başkent değil, tüm Anadolu’nun imarı için bir okul yaratılacaktır. Türkiye’de 1920’lerde yaşanmakta olan büyük değişim, Ankara’yla sembolize edilip güçlü biçimde vurgulanacaktır. Ancak Ankara’nın imarında esas dönüm noktası, 1927 yılı ve sonrası olacaktır. Bu dönemde, Ankara’nın imarına ilişkin yasalar çıkarılmış, önemli imar hareketleri başlamıştır.
Ankara’nın imarının önemi, başkent ilan edildiği 1923 döneminin ardında bir kez daha dönem basınında büyük bir heyecanla gündeme getirilmiştir. Bu çalışmada, Ankara’nın imarının artık planlı bir şekilde yapılma kararının alındığı yıllarda; dönemin resmî yayın organı sayılabilecek olan Hâkimiyet-i Milliye (1928-1930) gazetesindeki köşe yazılarında yapılan tartışmalarla desteklenecektir.