Makale
Makale
Millî Mücadele Yıllarında Anadolu’da Yeni Gün Gazetesinde Cumhuriyet, Cihan İnkılabı ve Millî Komünizm Meseleleri
The Issues of Republic, World Revolution, and National Communism in the Newspaper Anadolu’da Yeni Gün during the Turkish National Struggle
CANPOLAT Mukaddes
Yıl 2020, Sayı 11, Sayfalar:377-409
The newspaper Anadolu’da Yeni Gün was the second mouthpiece of the Grand National Assembly of Turkey (TBMM) in Ankara after “Hâkimiyet-i Milliye” during the Turkish National Struggle. The newspaper started its publication life on 2 September 1918 under the direction of Yunus Nadi (Abalıoğlu) with the name “Yeni Gün” in İstanbul. After 10 August 1920, it continued its publication life as “Anadolu’da Yeni Gün” in Ankara, and after 8 May 1924 its was published with the name “Cumhuriyet” in İstanbul. The main subjects Anadolu’da Yeni Gün focused on in Ankara were the concepts of public administration, public government and republic. The newspaper followed a publication line supporting these concepts. Because of the close relationship between the Grand National Assembly (BMM) and Soviet Russia during the National Struggle, other subjects explored by the newspaper have been Bolshevism and national communism. The newspaper suggested that “Oriental Menshevism” could be adopted by the Turkish state as a policy in the future. Another featured subject was “Eastern Question” in Anadolu’da Yeni Gün.
Anadolu’da Yeni Gün gazetesi Milli Mücadele yıllarında Hakimiyet-i Milliye gazetesinden sonra TBMM’nin sözcülüğünü yapmış Ankara’daki ikinci gazetedir. Gazete, Yeni Gün adıyla Yunus Nadi (Abalıoğlu) Bey yönetiminde 2 Eylül 1918’de İstanbul’da yayın hayatına başlamıştır. 10 Ağustos 1920’den itibaren Ankara’da Anadolu’da Yeni Gün adıyla yayını sürdürmüş, 8 Mayıs 1924’ten itibaren ise İstanbul’da Cumhuriyet adıyla yayımlanmıştır. Anadolu’da Yeni Gün gazetesi Ankara’daki yayın hayatı boyunca bazı ana temalar üzerinde odaklanmıştır. Bu temaların başında halk idaresi, halk hükümeti ve Cumhuriyet kavramları gelmektedir. Gazete bu temaları destekleyen bir yayın çizgisi izlemiştir. Bir diğer temel tema Milli Mücadele yıllarında BMM ve Sovyet Rusya arasında yakınlaşan ilişkiler nedeniyle Bolşeviklik, milli komünizm olmuş ve gelecekte Türk devletinin benimseyebileceği anlayış olarak “Şark Menşevikliği” kavramı önerilmiştir. Şark Meselesi, Anadolu’da Yeni Gün’de öne çıkan bir diğer temadır.