Makale
Makale
Kaya Gazı Devriminin Gölgesinde Doğu Akdeniz’de Enerji Keşifleri: İş Birliği için Fırsat mı, Çatışma için Gerekçe mi?
Energy Discoveries in the Eastern Mediterranean in the Shadow of the Shale Gas Revolution: Opportunity for Cooperation or Rationale for Conflict?
Akif Bahadır KAYNAK
Yıl 2022, Sayı 14, Sayfalar:69-90
The natural gas discoveries in the Eastern Mediterranean in recent years that have contributed positively to the supply in the market also led to important geopolitical changes. The discovery of new resources is drawing the attention of various political actors due to both their economic rents and their strategic value. These discoveries, spreading over a vast geography, may trigger a similar dynamic. Furthermore, probable transportation mechanisms of the gas to target markets, from liquification to pipelines increase the competition and enhance the probability of a conflict. The increasing tensions in the region after the Arab Spring and Syrian Civil War may also be linked to this underlying reality. On the other hand, classical liberal perspective envisages that those new findings may be conducive to peace based on mutual interests. It is essential to analyze those opposing forces in order to understand the geopolitics of the Eastern Mediterranean.
Son on yıl içerisinde doğalgaz piyasalarına arz yönlü en önemli katkılardan birini sağlayan Doğu Akdeniz’deki keşifler, bölge jeopolitiği açısından da önemli etkiler yaratmıştır. Yeni yer altı zenginliklerinin ortaya çıkarılması hem yaratacağı rant sebebiyle hem de stratejik etkisinden dolayı tüm siyasi aktörlerin iştahını kabartmaktadır. Doğu Akdeniz’de de geniş bir coğrafyaya yayılan doğalgaz keşiflerinin benzer bir dinamiği harekete geçirme ihtimalinden söz edilebilir. Üstelik doğalgazın boru hatlarıyla taşınmasından sıvılaştırılarak hedef pazarlara sevk edilmesine kadar çeşitlendirilebilecek bir dizi seçenek bu rekabeti daha da artırmakta ve tarafların çatışma ihtimalini artırmaktadır. Özellikle Arap Baharı ve Suriye İç Savaşı ile tırmanan siyasi gerilimlerin de en azından bir yönüyle bu dinamikle irtibatı olduğunu söylemek mümkündür. Diğer taraftan, klasik liberal perspektif bu yeni buluntuların ülkeler arası iş birliği fırsatları doğurabileceğini, çatışma zemini hazırlamak bir yana karşılıklı çıkar temelinde inşa edilecek bir barış fırsatı sunabileceğini öngörmektedir. Ana hatlarıyla bu farklı iki çekim gücünün bölgesel güç dinamikleri açısından ele alınması Doğu Akdeniz jeopolitiğinin anlaşılması için önem taşımaktadır.